Siber Suç Sözleşmesi’nde bilgisayar sistemi konu edilmiş ve bu sistem “bir programa uygun olarak, verinin otomatik olarak işlenmesi vazifesini yerine getiren herhangi bir cihaz ya da birbirleriyle bağlı veya ilişkili bir grup cihaz” olarak tanımlanmıştır.
Bilişim sistemleri, enformasyon sistemlerinin bir alt kümesini oluşturmaktadır. Enformasyon sistemleri sınıflandırmasındaki her türlü işlevi içerebilmekle birlikte, sadece “enformasyonun otomatik makineler aracılığıyla ve otomatik olarak işlenmesini sağlayan sistemler” olarak tanımlanması mümkündür. Görüleceği üzere bu tanım işlevsel olmaktan çok araçsal bir tanımdır[1].
Bilgisayarların, bilgi ve enformasyonun işlenmesinde en yaygın kullanılan araç olması, bilişimin kendisinin bilgisayar ile birlikte anılması ve birbiriyle bağlantılı olarak tanımlanması sonucunu doğurmuştur. Bu anlayışın izleri, “Bilişim Ağı Hizmetlerinin Düzenlenmesi ve Bilişim Suçları Hakkında Kanun Tasarısı”nda da görülmektedir. Tasarının 2. maddesinin d fıkrasında bilişim sistemi, “bilgisayar, çevre birimleri, iletişim altyapısı ve programlardan oluşan veri işleme, saklama ve iletmeye yönelik sistemi” şeklinde tanımlanmıştır[2].
765 sayılı TCK’de yer alan “bilgileri otomatik işleme tabi tutan sistem” ifadesi yerine 5237 sayılı TCK’de “bilişim sistemi” ifadesi kullanılmıştır. Kanunun 243. maddesinin gerekçesinde bilişim sistemi, “verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tabi tutma olanağı veren manyetik sistemlerdir” şeklinde açıklanmaktadır. Bu açıklama itibarıyla bilişim sistemi, 765 sayılı TCK’de yer alan ifadeden verilerin toplanıp yerleştirilmesi ve sistemin manyetik olması bakımından farklılık göstermektedir.
5237 sayılı TCK’nin 243.maddesi gerekçesinde yer alan bilişim sistemi açıklamasında, sistemin otomatik olarak işlem yapabilmesi ve sistemin veri işleyebilmesi unsurları önemli hale gelmektedir. Bu hususlarla birlikte, doktrinde, bilişim sisteminin diğer belirli düzeylerde veri işleyebilen araçlardan ayırt edilebilmesi için “genel amaçlı kullanılabilme özelliği” de eklenmektedir[3].
Özetle, doktrinde, bir sistemin bilişim sistemi olarak kabul edilmesi için taşıması gereken ana unsurlar şu şekilde sıralanır:
- Sistemin otomatik olarak, yani insan müdahalesi olmaksızın işlem yapabilmesi,
- Sistemin “veri[4]” işleyebilmesi,
- Sistemin, genel amaçlı kullanılabilme özelliği olması.
[1] Ketizmen, Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları
[2] Tasarının tamamı için, http://www.yasad.org.tr/RaporDetay.aspx?id=2
[3] Yazıcıoğlu, Bilgisayar Suçları
[4] Veri, Avrupa Konseyi Sibersuç Sözleşmesi'nin 1. maddesinde "bir bilgisayar sisteminin belli bir işlevi yerine getirmesini sağlayan yazılımlar da dâhil olmak üzere, bir bilgisayar sisteminde işlenmeye uygun nitelikteki her türlü bilgi"yi ifade eder, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un tanımlar başlıklı 2. maddesinde ise "bilgisayar tarafından üzerinde işlem yapılabilen her türlü değeri" ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder